Arabowie i ich państwa

Arabowie zamieszkiwali Półwysep Arabski, a ich większość z nich – Beduini – żyła w jego pustynno – stepowej środkowej części. Ludność zajmowała się hodowlą wielbłądów, owiec, kóz i koni. Rozwijały się nieliczne osady położone na szlakach handlowych. Należała do nich m. in. Mekka, w której znajdowała się świątynia Kaaba – miejsce pielgrzymek wszystkich Arabów. Wyznawali oni różne religie ale łączył ich Czarny Kamień.
Na początku VII w. na Półwyspie Arabskim narodził się islam. Stanowił on kontynuacje i rozwinięcie monoteizmu judaistycznego oraz chrześcijańskiego. Jego twórcą był kupiec z Mekki – Mahomet (570 – 632), który ogłosił się wysłannikiem jedynego Boga, Allaha i jego Prorokiem. Koran wg. Muzułmanów jest ostatecznym uzupełnieniem Biblii. Praktykowanie islamu polega na przestrzeganiu 5 obowiązków. 1 – publiczne wyznanie wiary; 2 – pięciokrotne odmówienie w ciągu dnia modlitwy; 3 – post w miesiącu ramadan; 4 – jałmużna dla gminy muzułmańskiej; 5 – pielgrzymka do Mekki. Szczegółowe zasady Islamu określone zostały w Koranie i sunnie. Wierni powinni przestrzegać reguł islamu do których m. in. należał dżihad, czyli obowiązek pozyskiwania nowych wyznawców.
Mahomet głoszący zasady nowej religii spotkał się z wrogością mieszkańców Mekki. W 622 r. udał się do Medyny. Zorganizował tam gminę muzułmańską, będącą zalążkiem państwa arabskiego. Zjednoczył on Arabów tworząc państwo oparte na doktrynie religijnej. Arabia więc była państwem teokratycznym. Po śmierci Mahometa w 632 r. jego następcy – kalifowie – przystąpili do świętej wojny. Podbili m. in. Persję, a Bizancjum odebrali Syrię, Palestynę i Egipt. U schyłku VII w. zagarnęli Afrykę Północną, a na początku VIII w. zajęli Półwysep Iberyjski i zaatakowali Galię.
Państwo Arabów rozkwitało gospodarczo, dzięki korzystaniu z doświadczeń ludów podbitych. Wzorem Egiptu i Mezopotamii zastosowali systemy irygacyjny. Od Chińczyków nauczyli się uprawiać drzewa morowe i hodować jedwabniki. Przejęli od nich umiejętność wytwarzania papieru. Arabowie interesowali się nauką. Poznali m. in. dzieła greckich filozofów – szczególnie Arystotelesa. Tłumaczyli je na język arabski i rozpowszechniali. To dzięki nim zachował się dorobek starożytnych ludów Wschodu oraz Greków. Arabowie rozwinęli matematykę, nauki przyrodnicze oraz medycynę. Stworzyli algebrę i trygonometrię, upowszechnili system dziesiętny. Cenni byli arabscy medycy, spośród których najbardziej znany jest Avicenna. Obok dziedzin, które wykorzystywano w życiu codziennym, Arabowie rozwijali też nauki historyczne, prawnicze i filologiczne.
Sztuka arabska ujawnia liczne inspiracje wschodnie. W twórczości literackiej – poezji, opowiadaniach i baśniach np. w “Baśniach tysiąca i jednej nocy – dają się zauważyć wpływy perskie oraz hinduskie. Najbardziej charakterystyczna jest jednak architektura. Smukłe kolumny zapożyczone od Persów, łuki i kopuły wzorowane na bizantyjskich przydają lekkości oraz wdzięku meczetom i pałacom. Arabeski – motywy roślinne i geometryczne.